Czy kryptowaluta jest towarem na gruncie ustawy VAT?

Bez względu na to, czy kryptowaluta została nabyta w sposób pierwotny (wykopana) czy wtórny (zakupiona na giełdzie internetowej), obrót nią podlega opodatkowaniu VAT. Taka interpretacja została zaprezentowana przez organy podatkowe i sądy administracyjne w Polsce, a także przez Trybunał Sprawiedliwości UE.

Regulacje prawne

Wirtualne waluty to inaczej kryptowaluty. Do najbardziej znanych można zaliczyć bitcoin, litecoin, ether i inne. Zyskują one coraz większą popularność na całym świecie, co z kolei powoduje wzrost zainteresowania kwestiami podatkowymi związanymi z obrotem.

Towar czy usługa?

Sprzedaż kryptowalut nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ nie są one towarami. Obrót bitcoinami ma jednak charakter świadczenia usług. Stan ten potwierdza wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE (C-264/14). Zgodnie z nim, transakcje wymiany tradycyjnej waluty na jednostki waluty wirtualnej (kryptowaluty) i odwrotnie są odpłatnym świadczeniem usług. Trybunał jednoznacznie wskazuje, że zbywanie bitcoinów to usługa objęta zakresem ustawy VAT.

Opodatkowanie transakcji kryptowalutami

Przepisy ustawy o VAT wskazują, że zarówno odpłatna dostawa towarów, jak i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Warunkiem koniecznym jest więc, aby dana czynność była odpłatna. Obrót kryptowalutami polegający na wymianie wirtualnych walut na tradycyjne i odwrotnie wymaga zapłaty w kwocie równej marży powstałej z różnicy pomiędzy ceną sprzedaży, a ceną nabycia waluty. Art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT wskazuje na zwolnienie z podatku od towarów i usług transakcji dotyczących banknotów, monet i walut, które są używane jako prawny środek płatniczy. Pojawia się jednak pytanie czy kryptowaluty, których kwestia nie została jak dotąd uregulowana w przepisach prawa i nie podlega nadzorowi żadnego organu państwowego, mogą zostać uznane za środek płatniczy.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE

Organy Unii Europejskiej niejednokrotnie zajmowały się kwestią kryptowalut. Polska została zobligowana do implementacji unijnej dyrektywy z 2006 roku dotyczącej wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zgodnie z nowymi przepisami wprowadzono przepis o zwolnieniu z podatku VAT transakcji związanych z walutami stanowiącymi środki płatnicze. W ten sposób polski system prawny został dostosowany do unijnych przepisów. Wyrok wydany 22 października 2015 roku przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że kryptowaluty nie mogą być uznane za rzecz. Na potwierdzenie tego stanowiska wysunięto argument dotyczący przeznaczenia wszelkich kryptowalut — jako jedyne wskazano pełnienie funkcji środka płatniczego. Zgodnie z wyrokiem kryptowaluta nie może zostać więc uznana za towar na gruncie przepisów o podatku VAT. Wskazano także, że niewłaściwe byłoby stosowanie przepisu dyrektywy wyłącznie do transakcji przy użyciu tradycyjnych walut. Zatem działalność, która polega na odpłatnej wymianie kryptowalut na waluty tradycyjne i odwrotnie podlega zwolnieniu z podatku VAT.

Stanowisko polskich organów podatkowych

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przychylił się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Interpretacje podatkowe z 3 października 2017 roku dotyczące takich kryptowalut jak bitcoin, litecoin i ether uznano, że obrót tymi wirtualnymi walutami podlega zwolnieniu od podatku VAT, ponieważ jedynym przeznaczeniem jest w tym przypadku funkcja środka płatniczego.

Sprzedaż kryptowalut przez pierwotnego nabywcę

W przypadku nabycia kryptowaluty poprzez wykopywanie, wprowadzenia jej na rynek i sprzedaży za określoną cenę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (sygn. I SA/Łd 54/16) zdarzenie to powinno być traktowane jako świadczenie usług i podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT bez możliwości zwolnienia z tego podatku. Różnica polega więc na charakterze użytku z kryptowaluty. Obrót już istniejącymi kryptowalutami, pełniącymi rolę nośnika pieniądza podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT. Natomiast wprowadzenie do obrotu nowych jednostek i ich sprzedaż traktowane jest jako odpłatne świadczenie usług i nie może korzystać z tego zwolnienia.